Türk Düğün Gelenekleri

Türk düğün gelenekleri ve adetleri her ne kadar popülerliğini yitirse de bazı il ve ilçelerde bazı köklü ailelerce tercih edilebiliyor. Eski geleneklere göre düğünler 3 gün 3 gece sürmesiyle bilinirdi. Artık bütün adet ve gelenekler, birkaç saatlik nikah törenlerine sığdırılıyor.

Her bölge ve ile özgü Türk düğün gelenekleri ve adetleri var. Adana düğün gelenekleri ile Kırklareli düğün adetleri farklılık gösteriyor. Trabzon düğünlerine horon, Edirne eğlencelerine Balkan havası damga vurmaya devam ediyor. Siz de düğününüzü geleneklerinize göre yapmak isteyebilirsiniz. Biz de sizin için illere göre düğün geleneklerini ve adetleri inceledik. 

İllere Göre Düğün Gelenekleri

Adana: Türk düğün gelenekleri arasında dikkat çeken illerden biri olan Adana, uzun süren düğünleri ile ünlü. Geçmişte 1 hafta süren geleneksel düğünleri biliniyor. Genelde Perşembe günleri başlayan düğünlerde, Türk düğün gelenekleri arasında önemli bir yeri olan erkek evine bayrak dikme adeti var. Ancak farklı olarak bayrak direğine ayna, portakal ve soğan asılıyor. Adana köylerinde davulcular, düğüne gelenlerden çeşitli figürlerle para topluyor. Adana adetleri arasında ilginç bir uygulama daha bulunuyor. Kız evine giden çeyizden, erkek tarafı yastık çalıyor ve yastığı alarak damada götürebilen bahşişi kapıyor.😉

Afyonkarahisar: Türk düğün gelenekleri ve adetleri ile ünlü illerden biri. Geleneksel düğünler genelde 3 gün sürüyor. Düğün günleri boyunca erkek evinde davetliler için yemek veriliyor. “Okuyucu” adı verilen kadınlar, evleri dolaşarak düğünü haber veriyor. 💁‍♀️ Kız alma merasiminde damadın annesinin başında olduğu kadınlar grubu, kız evinde def eşliğinde türkülerle karşılanıyor. Erkek tarafının kadınları, gelinin saçından ikişer saç teli kesiyor. Bu merasime “saç kesme” adeti deniliyor. Kaynana da geline çeşitli takılar takıyor. Aynı akşam, Türk düğün gelenekleri ve adetleri içinde olduğu gibi kına gecesi düzenleniyor.

Aydın: Türk düğün gelenekleri bakımından zengin bir il olan Aydın'da düğünler genellikler ilkbahar veya sonbaharda yapılıyor. Erkek evine bayrağı “bayraktar” adı verilen kişi asıyor. Bayrak asılırken silahla iki el ateş ediliyor. Kına gecesi adetleri arasında birçok ilde olduğu gibi “gelin ağlatma” var. Gelin alma, atla yapılıyor. Gelin ata binmeden önce annesi, başının üzerinden buğday, lebleli ve şeker gibi çeşitli gıdalar atıyor. Türk düğün gelenekleri arasında yer alan “damadı bezdirme” adetleri Aydın gelenekleri arasında da yer alıyor. Damat, kızgın toprakta yalınayak oynatma, dut toplama ve kahve pişirme gibi sınavlara tabi tutuluyor.

Manisa: Türk düğün gelenekleri ve adetleri, Ege Bölgesi’ne özgü uygulamalar içeriyor. Gelin hamamı bölgede yaygındır. Düğün günü ise gelin atla evden alınıyor ve şehir turu ile damat evine götürülüyor. Gelin, erkek evine yüzü kapalı oturtuluyor. Akşam yemeğinden damat “yüz görümlüğü” ile gelinin duvağını açıyor.

Trakya Bölgesi Düğün Adetleri

Edirne: Düğün adetleri aylar öncesinden başlıyor. Düğün günü damat, damat alayı eşliğinde gelini alıyor. Gelin, özel olarak yaptırılan gelin sandalyesi ile geliyor. Gelin giderken, evini unutmaması için çorabına para konuluyor. Komşular da damattan “ayakbastı” parası istiyor. Damat, evine gelince bekleyen kalabalığa şeker, kuruyemiş veya bozuk para atıyor. Eve bereket getirdiğine inanıldığı için birçok ildeki Türk düğün gelenekleri arasında bu adet sürüyor. Damat gelini eve alınca gelin ve damada şerbet içiriyor.

Tekirdağ:Türk düğün gelenekleri ve adetlerinin yoğun olduğu bir il olarak biliniyor. Düğün öncesi gelin alayı coşku ile kız almaya gidiyor. Kız evinde gelin arabasının tekerleri veya boyunduruğu, gençler tarafından saklanıyor. Para almadan geri verilmiyor. Gelin çıkarken yakınları para ve takı takıyor. Alaya bazı gençler atlarla katılıyor. Gelini alan alay, uygun bir yerde duruyor ve burada atlı gençler, "koşu havası" adı verilen müzikle 3 - 4 kilometre koşu yapıyor. Birinci gelen atlı, gelinin arabasına giderek, gelin alayının geldiğini müjdeleyen koşu yastığını alarak, damadın evine gönderiyor. Türk düğün gelenekleri arasında ilginç adetleri olan Tekirdağ, “telli horoz” adetiyle dikkat çekiyor. Gençlere telle pişirilmiş horoz ikram ediliyor.

Kırklareli: Kırklareli düğünleri öncesi kına gecesi bir teneke üzerine içinde para ve su ile bir tepsi konuluyor. Gelin ve arkadaşları bu tepsinin etrafında oynuyor. Gelin daha sonra bu tepsiyi tekme atarak deviriyor ve paraları çocuklar topluyor. Düğün genellikle cumartesi gecesi yapılıyor. Erkek tarafı, kız evine takacakları takılarla gidiyor. Gelin, damat evine gelmeden önce bir kişi gelin evinden “müjde yastığı” getirerek, damattan para alıyor. Damat, gelini para ve şeker atarak karşılıyor.🍬 Bazı köylerde damat ayaklarından zincirle tavana asılmamak için gençlere para dağıtılıyor.

En İlginç Türk Düğün Gelenekleri

Kastamonu: Bölgede Türk düğün gelenekleri son yıllarda değişikliğe uğramış ve daha sade bir forma evrilmiş. Kastamonu'da erkek tarafı gelin almaya at, otobüs veya otomobiller gidiyor. İmam nikahı, gelin ve damadın vekilleri aracılığı ile kıyılıyor. Kastamonu ve ilçelerinde mahalli düğün eğlenceleri yapılıyor. Bazı yörelerde at koşuları ve nişan atma yarışları düzenleniyor. Bazı yerlerde de güreşler düzenleniyor. Eğlencelere yöresel havalar hakim oluyor.

Konya: Türk düğün gelenekleri Konya ve çevresinde de yaygın. Konya yöresindeki düğün adetleri arasında “heybe iletme” ve “gelin atı” gibi adetler de var. Erkek tarafı, gelin evine heybe ileterek düğün daveti yapıyor. Heybe içinde geline kıyafetler ve takılar yer alıyor. Bölge halkı düğüne çeşitli hediyelerle davet ediliyor ve gelin atla alınıyor. Dünürcüler beyaz çarşaf giyiyor ve yüzlerini renkli yazmalarla kapatıyor. Gelin, damat evine eğlencelerle götürülüyor. Gelinler, yöresel gelinlikler giyiyor. Türk düğün gelenekleri bakımından zengin olan Konya düğünleri, damat evinden bayrak indirilmesiyle sona eriyor.

Muş: Türk düğün gelenekleri de ilginç özellikleri ile dikkat çekiyor. Örneğin; damat tıraş olduktan sonra davetlilerin önüne uzun içlik veya iç çamaşırı ile çıkıyor. Bu kıyafetle davetlilerin önünde üç kez dolaştırılan damat, daha sonra damatlık giyiyor. Gelin, damat evine gelirken testi, bardak veya tabak kırıyor; bunun anlamı, damat evindeki tüm eşyaların geline feda edildiği şeklinde yorumlanıyor. Muş düğünleri çarşamba günleri başlıyor. Kız evinde erkek tarafıyla birlikte şerbet içiriliyor. İlk olarak damat evinde toplanan kadınlar, daha sonra hep birlikte kız evine gidiyor.

Çanakkale: Türk düğün gelenekleri ve adetleri ilginç olan illerdendir. Düğün öncesi damat tarafından gençleri, davul zurna eşliğinde gelinin evinin önünde oynuyor. Gelin almaya gelen damat tarafından gelin saklanıyor. Gelin damadı bulmak için odaları geziyor ve her odadaki kişiye para vermek zorunda kalıyor. Gelini bulduğu odadaki kişiye daha fazla para veriyor. Halk düğüne, “çerez gezmesi” adı verilen gezmeyle davet ediliyor. Düğün eğlencesi, birçok ildeki Türk düğün gelenekleri gibi cuma akşamı başlıyor. Düğünde oynayanlara para atılmasına “caba” deniyor. Kına gecesi damat ve gençler, mum ve çiçeklerle çalgı eşliğinde kız evine kına getiriliyor. Uzun süren eğlencelerle düğün adetleri yerine getiriliyor.

Farklı İllerden Farklı Düğün Gelenekleri

Sivas ve çevresinde Türk düğün gelenekleri bir bütünlük içinde uygulanıyor. Birçok yörede olduğu gibi burada da kız kınasında gelin ve annesi mutlaka ağlatılıyor. Gelin almaya bayraktarla gidiliyor ve bayraktara kız tarafı çeşitli sorular soruyor. Doğru cevap verilirse yol açılıyor. Sorular bilinmezse zorluklar çıkarılıyor.

En sonunda erkek tarafı bahşiş vermek zorunda kalıyor. Gelin evden çıkarken kız tarafı naz yapıp bahşiş istiyor. Gelin davul ve zurna eşliğinde at üzerinde damat evine götürülüyor. Gelin attan inerken ters bir kazan konuluyor ve kazan üzerine tahta kaşık yerleştiriliyor. Gelin, kaşığa bastığında kırılırsa uğur getireceğine inanılıyor. Türk düğün gelenekleri ve adetleri bakımından zengin olan Sivas ve çevresinde düğünün ertesi günü “duvak açma” merasimi düzenleniyor.

Türk Düğün Gelenekleri Örnekleri

Trabzon: Geleneksel Trabzon düğünleri, gelin ve damadın yakınları dışında herkese açıktır. Düğün adetleri içinde; Pazartesi veya Perşembe düğün alışverişi yapmak, düğün çağrıcısı tutmak, gelin ve damat hamamı gibi adetler var. Gelin düğün günü hamama götürülüyor. Günümüzdeki gelin hamamı törenleri, bazı değişik uygulamalarla geleneksel olarak uygulanıyor. Damat, eğlence eşliğinde tıraş ediliyor. Damat tıraş olurken çevresindeki davetliler damada para veriyor. Gelini, yengesi veya başka bir kişi hazırlıyor. Gelini giydirene erkek tarafı bahşiş veriyor. Gelin alınırken bereket olsun diye başına para veya buğday saçılıyor.

Erzurum: Türk düğün gelenekleri ve adetleri açısından zengin motifler içeriyor. Nişanlanan gencin kulağı, arkadaşları tarafından çekiliyor. Gelin, damat evine girerken başından para ve kuruyemiş dökülüyor. Kız kınasında mani ve türkülerle eğlence düzenleniyor. Kınada bazı kadınlar, sakallı dede ve damat kıyafeti giyiyor. Kınada gelin yengesi ve kaynana atışıyor. Erkek tarafında “kısır gecesi” yapılır. Bu merasimde damadın kulağı yine çekiliyor. Gelin alınırken kapıyı tutan kadınlara damat bahşiş vermek zorundadır.

Türk düğün gelenek ve adetlerini derlediğimiz yazımızın sonuna geldik. Türkiye, dünyanın en çeşitli ve birbirinden farklı geleneklerine sahip olan, renkli düğünlere ev sahipliği yapan bir ülke. Peki siz hangi yörenin düğün adetlerini uyguladınız? Bulunduğunuz bölgede bilmediğimiz farklı düğün adetleri var mı? Düğün geleneklerinizi bizimle paylaşmayı unutmayın.🤩